باغ دولت آباد یزد

باغ دولت آباد یزد به عنوان یکی از باغ های ایرانی شناخته شده نزد گردشگران می باشد که در سازمان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این باغ زیبا بیش از 200 سال پیش برای کارکرد های مختلفی ساخته شد؛ ولی اکنون شهر یزد و باغ دولت آباد، میزبان زیادی از گردشگران داخلی و خارجی است.

تاریخچه باغ دولت آباد یزد

باغ دولت آباد یزد همانگونه که ذکر شد قدمت و تاریخچه ای طولانی دارد. طبق نوشته های ایرج افشار در کتاب یادگار یزد، قدمت باغ ها در شهر یزد حکایتی طولانی دارد که باغ دولت آباد تنها یکی از آن ها است. همچنین 30 باغ نوین در کتاب یادگاری یزد نامبرده شده که در حال حاضر هیچ آثاری از آن ها وجود ندارد.

مراکز تفریحی و گردشگری یزد را مشاهده کنید

باغ دولت آباد یزد از جمله باغ های بزرگ ایرانی می باشد که از هم قطارهای آن می توان به باغ ارم شیراز، باغ هفت تنان شیراز و ... اشاره نمود. این باغ یکی از آبادی های محمد تقی خان معروف به خان بالا بود. محمد تقی خان بزرگ خاندان سلسله خوانین بود که با کریم خان زند و شاهرخ میرزا در یک عصر می زیسته اند.

او اول یک قنات به نام دولت آباد ایجاد کرد و سپس با آب همین قنات، باغی سرسبز بنیان نهاد. سال بنیان گذاری این باغ زیبا در شهر یزد به 1160 هجری قمری بر می گردد که همزمان با پادشاهی زندیه در ایران بوده است. در ادامه با مساحت، قنات و بادگیر این باغ آشنا خواهید شد.

مساحت باغ دولت آباد یزد

باغ جذاب دولت آباد یزد مساحتی بالغ بر 4.6  هکتار دارد که در نوع خود یکی از بزرگ ترین باغ ها در ایران محسوب می شود. این باغ زیبا در زمان محمد تقی خان از سمت شمال به معبری سرشار از درخت منتهی می شد. انبوه درختان به گونه ای بود که داخل باغ قابل مشاهده نبود و از این رو نام خیابان هزار درخت را بر آن نهادند. خیابان هزار درخت طولی 20 کیلومتر و عرضی 4 متری دارد که به رحیم آباد ختم می شود.

معرفی فرودگاه یزد

در قسمت شرقی باغ دولت آباد یزد یک خیابان در آن زمان وجود داشت که بالغ بر 8 کیلومتر طول آن می شد. باغ دولت آباد از ضلع غربی به مسیل رودخانه خشک محصور می گشت. این مساحت باغ نشان می دهد که از جایگاه ویژه ای نزد مردم و متولیان امور آن زمان برخوردار بوده است.

قنات باغ دولت آباد

قنات باغ دولت آباد یکی از تاریخی ترین و مهم ترین قنات ایران محسوب می شود که قبل از پدید آمدن باغ دولت آباد، ایجاد شده بود. پنج رشته قنات کوچک به داخل این قنات بزرگ می ریزند و آب این باغ را تامین می کنند. طول این قنات بیش از 60 کیلومتر بوده و از طویل ترین قنات ها نیز می باشد.

قنات باغ دولت آباد شهر یزد از بلندی های مهریز سرچشمه می گیرد و قسمتی از زمین های مهریز را سیراب و پس از راه انداختن چند آسیاب آبی به شهر یزد و سپس به باغ دولت آباد می رسید. پس از مشروب کردن زمین های باغ دولت اباد، این آب ها به سمت باغات و زمین های کشاورزی مردم سر ریز می کرد.

سیستم حمل و نقل عمومی یزد

باغ دولت آباد یزد و بلند ترین بادگیر جهان

از شاخصه های باغ زیبای دولت آباد در شهر یزد، وجود بلند ترین و قدیمی ترین بادگیر جهان است. بادگیر موجود در این باغ ارتفاعی 33 متری دارد که در نوع خود، خارق العاده محسوب می شود. شهر یزد به دلیل آب و هوای بیابانی که دارد، می طلبد که چنین بناهایی داشته باشد. البته این بنا پس از فروپاشی، در دهه 1960 میلادی مجدد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.

بادگیر ها در شهر یزد، در واقع کاربردی هماننند سیستم سرمایشی مدرن دارند که سبب خنک شدن در تابستان و گرم شدن در زمستان می شود. زمانی که بادهای گرم در این بادگیرها وارد می شود، حوض زیر آن ها با این هوا خنک و موجب ایجاد شدن هوایی مطبوع می شود. بادگیر باغ دولت آباد به صورت 8 ضلعی ساخته شده و همین امر باعث می گردد تا از هر جهت هوا داخل بادگیر در جریان باشد.

تحلیل معماری باغ دولت آباد

معماری باغ زیبا و دیدنی دولت آباد بسیار دقیق بوده و شاید وصف همه آن ها در این چهارچوب نگنجد. در معماری کلی باغ، 2 بخش مستطیل شکلی وجود دارد که مجموعه دولت آباد را به باغ درونی و باغ بیرونی تقسیم کرده است.

محوری که در تقارن مستطیل بزرگتر قرار دارد منطبق با باغ اندرونی می باشد. در همین محور فواره یا همان آبنمای باغ قرار گرفته که ابعادی 194 در 12 متر دارد. عمارت سر در و عمارت هشتی کاخ از طریق همین محور متصل می گردد.

آتشکده زرتشتی یزد را بشناسید

درختانی که در باغ زیبای شهر یزد قرار دارند در کناره های محور مهم (اصلی) کاشته شده اند تا در زمان ورود کاخ به خوبی دیده شود. این نوع معماری هوشیارانه برای کاشت درخت سبب شده تا از داخل کاخ، چشم اندازی رویایی از محوطه باغ داشته باشید. عمق گرایی یا به اصطلاح Perspective به خوبی در این باغ طراحی شده که می توان منظره ای عمیق تر را نظاره گر بود.

استخر و آبنمایی که در میان باغ قرار گرفته موجب شده تا این باغ دیدنی به 2 قسمت مساوی تقسیم گردد. لازم به ذکر است تقسیم بندی های دقیق باغچه ها، مقارن با تقسیم بندی های دو قسمت باغ است. قسمت کوچکتر باغ که مشهور به باغ آئین می باشد از همین تقسیمات کوچک شکل گرفته است.

گونه هایی گیاهی که در باغ دولت آباد جلوه ی بیشتری دارند شامل درختان بی ثمر و باثمر می شود. انگور، سرو و کاج از گونه های درختی و از گل ها می توان به گل خوشبوی محمدی و گل سرخ اشاره کرد که در عکس باغ دولت آباد قابل مشاهده می باشد. در ادامه پلان باغ زیبای دولت آباد به طور کامل برای شما توضیح داده شده است.

اصول معماری و پلان باغ دولت آباد

تقارن یکی از اشکال ریاضی بوده که به خوبی در تمامی معماری های ایرانی قابل مشاهده است. باغ دولت آباد هم از این قاعده مستثنی نبوده و از معماری تقارن پیروری می کند. کاخ درون باغ در مرکزیت قرار دارد که قسمت های باغ اندرونی و باغ بیرونی، آن را محاصره کرده اند. البته یک نکته در معماری باغ وجود دارد که آن هم مطابق نبودن باغ اندرونی و باغ بیرونی است.

در بررسی های به عمل آمده از این باغ وسیع، اینگونه ذکر می شود که قسمتی از باغ آئین در سال 1370 تخریب شده تا یک بلوار در شهر یزد ایجاد شود. باغ اندرونی در زمان خود به عنوان تفرجگاه شخصی و باغ بیرونی برای انجام تشریفات دولتی و مسابقه های ورزشی استفاده می شده است.

برج سکوت یزد یا دخمه زرتشتیان

ساختمان های داخل باغ زیبای دولت آباد

پس از شکل گیری قنات و ساخته شدن باغ، ساختمان های بسیاری در این مجموعه شکل گرفتند که شامل عمارت سر درب، تالار آئینه، آب انبار، تالار شاه نشین، طنبی یا اطاق بزرگ، برج دیده بانی، عمارت باغ آئین و ... می شود.

در قسمت رودخانه خشک باغ دولت آباد، یک اصطبل بزرگ قرار دارد که محل قرار گیری سُتوران (چهارپایان) بوده و خانه غلامان نیز در این قسمت طراحی شده است. در ادامه به شرح مختصری از کاربرد این ساختمان ها پرداخته ایم.

عمارت یا کوشک هشتی: کوشک به معنی کاخ، بنای مجلل و دیگر صفات است که به ساختمان اصلی بنا داده می شود. در عمارت اصلی باغ، بادگیری طراحی شده که بلند ترین بادگیر جهان است. در داخل این کاخ زیبا 3 اتاق وسیع وجود دارد و دقیقاً زیر بادگیر کاخ، حوضچه ای قرار گرفته که مهم ترین دلیل خنکی داخل ساختمان کاخ است. نا گفته نماند این حوض از سنگ مرمر ساخته شده و فوق العاده زیبا می باشد. البته طبقه بالای کاخ تالار آئینه قرار دارد که چشم انداز بدیعی رو به باغ دارد.

ساختمان وسیع، مجلل یا همان طَنَبی: شاید کمی اسم طَنَبی برای برخی از افراد ناشناخته باشد. معنی کلمه طَنَبی وسیع و فراخ و مجلل است که به اطاق بزرگ نیز شناخته می شود. در این تالار یک شبستان، روزنه هایی برای روشنایی و دیگر موارد وجود دارد. در زیر این تالار یک زیر زمینی بسیار بزرگ وجود دارد که به محدوده زیر بادگیر منتهی می شود.

مسجد جامع یزد آیا بلند ترین مناره ها را دارد؟

عمارت سر درب و دیگر ابنیه های باغ دولت آباد

عمارت سر درب: کاخ کوچکتری میان باغ درونی و بیرونی قرار دارد که 2 طبقه بوده و زیر این منزلگاه یا همان خان، یک سر در هشتی، اتاق رو به خاور، اتاق رو به جنوب و شمال و چند دالان تشکیل شده است. این عمارت در باغ آئین قرار دارد و یکی از منزلگاه های تابستانی محسوب می شود.

آشپزخانه، شربت خانه، آبدارخانه تأسیسات چاه و مبنع آب همراه گاوداری از دیگر ابنیه های فرعی مجموعه باغ دولت آباد هستند. این منبع ها در زمان کمبود آب؛ جهت مشروب نمودن حوضچه های کوچک باغ استفاده می گردد. ضمناً درهای چوبی حک شده عمارت و پنجره های مشبک رنگارنگ اتاق ها سبب شده تا نوری چشم نواز ساطع گردد.

ورودی باغ دولت آباد و ساعت بازدید آن

ورودی باغ دولت آباد شهر یزد برای گردشگران خارجی و داخلی، از قیمتی متفاوت برخوردار می باشد. بدین گونه که گردشگران داخلی برای ورود به باغ باید هزینه ای بالغ بر 500 تومان پرداخت نمایند. اما ای قیمت برای گردشگران خارجی به 20 هزار تومان می رسد. ساعات بازدید از باغ دولت آباد، هر روز از ساعت 7 صبح تا 10.20 دقیقه شب بوده که تنها در روز عاشورا بازدید از این باغ غیر ممکن است.

آدرس باغ معروف دولت آباد شهر یزد

این باغ زیبای ایران در خیابان دولت آباد، خیابان شهید رجایی قرار گرفته است. اگر به دنبال نزدیک ترین هتل یزد به این باغ مشهور ایرانی هستید، پیشنهاد ما به شما هتل داد یزد است. هتل داد یزد یکی از بهترین هتل های 4 ستاره در شهر یزد است که نشان مهمانداری برتر را از جشنواره های آلمانی دریافت کرده است.