باغ ارم شیراز

باغ ارم شیراز که در امتداد ساحل شمالی رودخانه خشک شهر شیراز قرار دارد، یکی از مشهور ترین و زیبا ترین باغ ها در سراسر ایران است. کلمه "ارم" نسخه فارسی کلمه عربی "ارم" به معنای آسمان می باشد که در مقدس ترین کتاب اسلام، قرآن نیز نامبرده شده است. زندگی گیاهان و درخت ها، جاذبه های فوق العاده طبیعی و ... پی به توصیف این باغ می برید.

باغ ارم شیراز دارای درخت های بلند سرو ناز است که یکی از آن ها 3000 سال قدمت دارد. علاوه بر سرو نازهای معروف ابن باغ شهر شیراز، گل های مرواریدی، گل های رُز و ... را مشاهده خواهید کرد که چشمان شما بدون شک خیره خواهد ماند. در ادامه همراه پرشین هتل باشید تا با تاریخچه، گونه های گیاهی، آدرس و بهترین زمان مراجعه به این باغ ایرانی آشنا گردید.

با برترین مراکز تفریحی و گردشگری شیراز آشنا شوید

تاریخچه باغ ارم شیراز

حدیقه ارم در شهر شیراز تاریخچه دقیق برای احداث ندارد، اما شواهد تاریخی نشان می دهد که این باغ در زمان سلجوقیان (قرن یازدهم تا چهاردهم) تحت حکومت یکی از مشهورترین پادشاهان آن زمان، "احمد سنجار" ساخته شده است. پس از گذشت سال ها و به روی کار آمدن سلسله زندیه، باغ ذکر شده و دیگر باغ های شهر شیراز مانند باغ عفیف آباد شیراز، باغ هفت تنان شیراز و ... نیز به دست پادشاهان زندیه (1029 شمسی) مورد مرمت و بهسازی قرار گرفتند.

باغ زیبای ارم در شیراز پس از سلسله زندیه به دست رئیس ایل قشقایی ها به نام "محمد قلی خان" افتاد که دستور ساخت عمارت زیبای داخل باغ را داده بود. این عمارت زیبا در قرن 18 و دقیقاً میان باغ ساخته شد که اطراف آن با انبوهی از گل ها و درختان نارنج، کاج، سرو، خرمالو و ... پوشیده شده است.

پلان باغ ارم شیراز

باغ مسحور کننده ارم شهر نرگس ها (eram garden) در زمان حکومت ناصرالدین شاه یکی از پادشاهان سلسله قاجار در سال (1165 هجری شمسی) توسط "میرزا حسنعلی خان نصیرالملک" از ایل قشقایی ها خریداری نمود و عمارت فعلی داخل باغ را ساخت. معماری عمارت این باغ نیز جزئی از جاذبه های آن محسوب می شود.

معماری باغ ارم شیراز و عمارت آن

نمای فوق العاده زیبای عمارت باغ تاریخی ارم، فوق العاده جذاب است که توجه بسیاری را به سمت خود جلب می کند. معمار این بنا، از معماران مشهور شیراز به نام محمد حسن شیرازی بود که این سازه زیبا را در 3 طبقه طراحی نمود. سبک معماری ساختمان برگرفته از معماری صفویه و قاجاریه است.

باغ جنت شیراز یا بهشت شیراز؟

زیبا ترین قسمت عمارت این باغ در شیراز، کاشی های بسیار زیبایی است که به خط نستعلیق حکاکی شده و نوشته های روی این کاشی ها، متعلق به سروده های شاعر مشهور شیراز، خواجه حافظ شیرازی می باشد. یکی دیگر از زیبایی هایی این عمارت، وجود تاج بالای عمارت است.

کتیبه های باغ مشهور ارم

باغ زیبای ارم نیز همانند دیگر باغ های تاریخی ایران، دارای کتیبه هایی سنگی است که حکاکی های بر روی آن دیده می شود. در قسمت شرقی ساختمان 6 کتیبه دیده می شود که به خط نستعلیق حکاکی شده و در میان دیوار های طبقه اول نصب گردیده است. 2 مورد از این کتیبه های سنگی در زیر ایوان و ستون سمت راست قرار گرفته و 2 کتیبه دیگر در دیگر مکان ها قرار گرفته اند.

کتیبه های سنگی اول به دست حجار باشی معروف (علی النقی الشریف) در سال 1339 گذاشته شده که سروده های فصیح الملک شوریده شیرازی را بر آن حک شده اند. کتیبه سنگی دوم نیز همانند سنگ نبشته قبلی است و کتیبه سوم نقش یک سرباز هخامنشی را نشان می دهد. در یک دست این سرباز نیزه و در دست دیگر گرز وجود دارد که البته مانند حکاکی های تخت جمشید، زیبا نیست.

سر درب و پنجره های باغ جهانی ارم

در ضلع شمال شرقی باغ مذکور، کاشی کاری و چند کتیبه دیده می شود که از نظر فرم دهی، از نمونه های بارز ساختمانی به شمار می رود. بر روی جَبین سر درب کلمه ای به به خط نستعلیق نوشته شده و در زیر کتیبه کاشی، سنگ مرمر لیمویی وجود دارد که در ابتدا با نام خداوند (بِسمِ الله الرّحمن الرّحیم) و سپس با این آیه شریف قرآن (نَصرُ مِنَ الله وَ فَتحُ قَریب) حک شده است.

تنگه هرایرز شیراز، پدیده ای شگرف در ممسنی

کتیبه های بسیار زیبایی که از جنس کاشی هستند با زمینه سرمه ای و خط نستعلیق، آیه هایی از قرآن کریم را روایت می کنند. یک تعداد کتیبه کاشی کاری شده در سر درب باغ وجود دارد که جذابیت و جلوه ای خاص تر به آن داده است. وجود استخر وسیع در خان ساختمان باغ (خان به معنی جلو) سبب شده تا جذابیت باغ، چند برابر گردد.

با تمام این تفاسیر اگر بخواهیم ساختمان باغ زیبای ارم را توصیف کنیم باید بگوییم نقاشی های رنگ روغن، منبت کاری های بسیار ظریف بر روی درب های چوبی، گچبری ها، مقرنس ها، کاشی کاری ها و جَبین (پیشانی) ساختمان از خاص ترین و جذاب ترین نمونه های معماری هنری در زمان قاجار بوده است.

تالار، ایوان و سردابه باغ تاریخی ارم

یکی از مهم ترین تالارهای این مکان تفریحی و تاریخی، تالار آینه است که با نقاشی های دیدنی رنگ روغن بر روی دیوار و سقف، زیبایی خاصی دارد. این تالار دارای پنجره های آهنی دوره قاجار بوده که در طبقه اول و پای ایوان بزرگ باغ طراحی شده است. ضمن این که درب های چوبی تالار، از جنس ساج می باشند که در گذر زمان، همچنان سالم مانده اند.

کاشی کاری که در ایوان عمارت دیده می شود در هیچ یک از بناهای قاجاری طراحی نشده است. در عمارت های تاریخی همچون دیوانخانه قوام الملکی یا اندرونی زینت الملکی، کتیبه ها و کاشی کاری هایی نظیر باغ سلطنتی ارم، به هیچ عنوان وجود ندارد که همین امر نشان دهنده برجسته بودن این باغ است.

سردابه، از دیگر قسمت های باغ است که در زیرزمین عمارت وجود دارد. آب جاری که در باغ دیده می شود از زیر سردابه می آید. دقت داشته باشید که ایجاد سردابه در خانه های قدیمی به این دلیل بوده تا در فصل تابستان، مکانی خنک و به دور از آفتاب در خانه وجود داشته باشد. گچبری ها در ایوان ضلع شرقی، جلوه ای خیره کننده به این باغ تاریخی ایرانی داده است.

باغ ارم شیراز یا باغ گیاه شناسی؟

باغ زیبای ارم در شهر شیراز علاوه بر این که یک جاذبه توریستی و یکی از مراکز تفریحی و گردشگری شیراز به شمار می رود، در واقع باغی برای گیاه شناسی نیز می باشد. این باغ ایرانی جذاب، دارای محیط مساعدی برای بیش از پرورش 45 گونه گیاهی است. همین امر سبب شده تا برای شناسایی راحت تر گونه های گیاهی، برچسب گذاری و شماره گذاری روی آن ها انجام شود.

منطقه وسیعی از باغ مسحور کننده ارم شیراز به درختان میوه تعلق دارد که این درخت ها شامل انار، پرتقال ترش، خرمالو، زیتون و گردو می شود. اما مهم ترین گونه ای که گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به سمت این باغ ایرانی جذب می کند، وجود درخت های بی شمار سرو ناز (معروف به درخت برج) است.

در یک قسمت باغ تاریخی ارم، صخره ای طراحی شده که علاوه بر زیباسازی محیط، طیف گسترده ای از گیاهان زیبای نیمه گرمسیری را به نمایش گذاشته شده است. لازم به ذکر می باشد این باغ برای تحقیق دانشجویان برای گونه های گیاهی نیز در دسترس می باشد تا اطلاعات خود را کامل کنند.

آیا باغ ارم به ثبت یونسکو رسیده است؟

از زیبایی های این باغ در شهر شیراز هرچه بگوییم کم است، اما مهم ترین نکته برای افراد این است که آیا باغ به این زیبایی، در لیست آثار یونسکو ثبت شده یا نه؟ در پاسخ به این پرسش باید بگوییم بله در سال 2011 میلادی مصادف با سال 1390 هجری شمسی به ثبت آثار میراث جهانی یونسکو رسیده تا برای آیندگان، اِرثی جاودان بماند.

باغ ارم کجاست و درکجای شیراز قرار دارد؟

این باغ در کوی عرفان، خیابان ارم قرار گرفته که دسترسی آسانی به آرامگاه خواجه حافظ شیرازی، سعدی سخندان و ... دارد. نزدیک بودن این باغ ایرانی به دانشگاه شیراز باعث شده تا دسترسی دانشجویان برای کسب علم، راحت باشد. این منطقه جزئی از مناطق مرفه نشین در شهر شیراز محسوب می شود. باغ ذکر شده شیراز ساعات بازدید خاصی ندارد و در هر روز هفته، پذیرای گردشگران داخلی و خارجی بسیاری می باشد. هزینه ورودی برای این باغ تاریخی در سال 1400 به دلیل کرونا اعلام نشده است.

هتل شیراز نزدیک به باغ ارم چه نام دارد؟

از نزدیک ترین هتل های شیراز به این باغ می توان به هتل پارس شیراز، هتل هما شیراز و هتل ستارگان شیراز اشاره کرد. البته هتل ستارگان شیراز با مسافت 9 دقیقه پیاده تا باغ تاریخی ارم، بهترین گزینه برای اقامتی نزدیک به این باغ ایرانی می باشد. این هتل شیراز، 4 ستاره است و از نظر کیفیت و خدمات بسیار مطلوب می باشد. از این که تا انتهای مطلب همراه ما بودید، سپاسگزاریم، لطفا با نظرات سازنده خود و اشتراک گذاری این مطلب با دیگران در بهبود مقاله به ما کمک کنید.