اماکن زیارتی و مذهبی قم

مراکز مذهبی قم، جزء لاینفک شهر قم است که این شهر تاریخی و مقدس را در میان شهر های ایران برجسته کرده است. همانطور که می دانید شهر قم را تمامی زائران به نام حضرت معصومه (س) و مسجد جمکران می شناسند که از مهم ترین و شناخته شده ترین اماکن مذهبی قم به شمار می روند.
مراکز مذهبی قم شامل حرم مطهر و مسجد جمکران نمی شود بلکه به چندین دسته تقسیم می شوند که هر کدام در عناوین خاص و مربوطه در ذیل آمده است. این دسته ها به طور کلی شامل امامزاده ها، مدارس علمیه، مسجد های قم، خانه های تاریخی و ... می شود که ما در این مقاله به شرح آن ها پرداخته ایم.
مراکز مذهبی قم بسیار فراوان بوده که در یک مطلب قادر نخواهیم نبود به جزء جزء آن ها اشاره کنیم اما بیشترین ابنیه های مذهبی را در این مطلب گنجانده ایم که امیدواریم مفید فایده شما مخاطبان گرامی باشد. برای اطلاع از هتل های قم نزدیک به مراکز مذهبی قم از جمله هتل صادقیه قم میتوانید به سایت پرشین هتل مراجعه کنید.

حرم حضرت معصومه (س) شاخص ترین مراکز مذهبی قم

مرکز مذهبی شاخص قم، حرم مطهر حضرت معصومه (س) است که نماد این شهر هم محسوب می شود. حضرت معصومه (سلام‌الله علیها) خواهر امام رضا (ع) می باشند که از یک مادر متولد شده اند و به عنوان دختر بلافصل موسی ابن جعفر (ع) نیز شناخته می شوند.
مرکز مذهبی و حرم معصومه قم با کاشی های بسیار زیبایی تزئین شده که از جنس زرفام می باشند. این کاشی ها در آغاز قرن هفتم و در دوره آل مظفر برای ضریح ساخته شده اند. جنس ضریح حضرت معصومه (س) از نقره می باشد که قبلاً با دیوارهای 2 متری که در سال 950 هجری قمری ساخته شده بود گراداگرد مقبره را حصار کرده بودند که اکنون ضریح نقره ای جایگزین آن دیوار ها می باشد.

مسجد مقدس جمکران یا مسجد امام زمان (عج)

مسجد مقدس جمکران، آرامگاه دل های عاشق امام زمان (عج) است که بعد از حرم مطهر حضرت معصومه (س)، مهم ترین و شلوغ ترین مرکز مذهبی قم به شمار می رود. مسجد جمکران به مسجد امام زمان نیز معروف است که طبق برخی روایات بنا به دستور خود حضرت صاحب الزمان (عج) توسط نائب خود ساخته شده است. البته برای این مسئله شواهد و قرائن مستدلی موجود نمی باشد.
مسجد جمکران دارای زیباترین سازه ساختمانی است که رنگ آبی فیروزه ای آن جلوه ای زیباتر به این مکان داده است. گلدسته های زیبایی در کنار گنبد جای گرفته اند تا صدای اذان به گوش تمامی اهالی برسد و خود را به ادای فریضه نماز برسانند. برای کسب اطلاعات دقیق تر درباره مسجد مقدس جمکران بر روی کلمه مورد نظر کلیک نمایید. 

مسجد امام قم ساخته شده به دستور امام حسن عسگری (ع)

مسجد امام قم از دیگر ابنیه های تاریخی و مذهبی قم است که از قدمت طولانی برخوردار می باشد. مسجد عظیم قم نزدیک به حرم مطهر حضرت معصومه (س) میان بازار و خیابان حضرتی واقع شده است. این مسجد مهم و تاریخی به دستور امام حسن عسگری (ع) ساخته شده است.
مسجد امام قم در ابتدای سازه اش بسیار کوچک بوده و توسط احمد بن اسحاق اشعری (ره) بنا شد. ایشان یکی از اصحاب مهم و خاص امام حسن عسگری (ع) بوده اند. بعد از بنای اولیه مسلماً این مسجد کهن در طی دوران پادشاهان مرمت و بازسازی گردید و روز به روز به وسعت آن افزوده شد. در طی سال های گذشته مرحوم آیه الله میرزا ابوالفضل زاهدی(ره) قسمت سرداب و بالای مسجد را به طور کلی عوض کرده اند.

امامزاده اسماعیل از دیگر مراکز مذهبی قم

امامزاده اسماعیل، یکی از اماکن مذهبی قم است که در دامنه کوه و روستایی به نام بیدقان واقع شده و از آب و هوایی عالی برخوردار می باشد. در  این مکان مقدس 3 تن دفن شده اند که امامزاده اسماعیل و فرزندش حمزه (نوادگان علی بن جعفر (ع) و امامزاده سید محمد (نوادگان موسی بن جعفر) نام دارند.
امامزاده اسماعیل یکی از پرتردد ترین امامزاده های قم است که زائران بسیاری به این مکان مذهبی مراجعه کرده و مشغول زیارت می شوند. این امامزاده دارای درهای نفیسی است که با کاشی کاری های شکیل و زیبا آراسته شده است. بر روی مرقد امامزاده اسماعیل صندوقی منبت کاری شده قرار دارد. قدمت این ابنیه مذهبی قم به قرن هفتم هجری قمری بر می گردد.

 امامزاده موسی مبرقع از جمله مراکز مذهبی قم

امامزاده موسی مبرقع از فرزندان امام محمد تقی (ع) است که امام رضا (ع) پدربزرگ ایشان محسوب می شود. امامزاده موسی مبرقع از اولین سادات رضوی مقیم در شهر قم بوده که در سال 256 هجری قمری می زیسته است. این امامزاده بعد از زندگی مفید خود در سنه 296هجری قمری چشم از جهان فرو بست و در مکان کنونی دفن شد. البته یک امامزاده دیگر به نام شاهزاده احمد وجود دارد که از فرزندان همین مامزاده است.
امامزاده موسی مبرقع در میدان کهنه شهر قم واقع شده و برای مردم این شهر بسیار قابل احترام است. طبق گفته قدیمی های شهر قم، میدان کهنه قم محله چهل اختران بوده است. مادر این امامزاده زنی با فضیلن به نامه سمانه بوده است که این امامزاده 2 سال بعد از ولادت امام هادی (ع) چشم به جهان گشودند.

امامزاده علی بن جعفر (ع) یا در بهشت؟

امامزاده علی بن جعفر (ع) یکی از امامزاده های مشهور و زیبا در شهر قم است که دارای بنایی هشت ضلعی و گنبدی هرمی شکل می باشد. گنبد این امامزاده متعلق به اویل قرن هشتم است که در زمان قاجار ایوان هایی به آن افزوده شده است. حتی این امامزاده را به نام در بهشت نیز می خوانند.
 امامزاده علی بن جعفر (ع) از فرزندان رئیس مذهب شیعه امام جعفر صادق (ع) می باشند. این مکان مذهبی قم از دیگر اماکن این شهر زیباتر بوده و دارای معماری خاص تری می باشد. گچکاری های بکار رفته در این امامزاده از جاذبه های اصلی این مقبره می باشند که توسط استادانی ماهر و چیره دست آراسته شده اند.
امامزاده علی بن جعفر (ع) با کاشی کاری های کوکبی نود و چهار پارچه با نقوش گیاهی، انسانی و حیوانی زینت یافته و با کتیبه های خطی که منقوش به آیات قرآن هستند طراحی شده است. این مکان مذهبی قم دارای بخش هایی است که برخی از آن ها در موزه ملی نگهداری می شوند. محرابی زرین فام در این امامزاده وجود داشت که به دستور یوسف بن علی بن محمد بن ابن طاهر ساخته شد. در حال حاضر این محراب زیبا در موزه ملی ایران قرار دارد.

امامزاده محمد عزیزی معروف به سید سربخش

امامزاده محمد عزیزی معروف به امامزاده سید سربخش است که در خیابان آذر، مقابل چهل اختران واقع شده است. این امامزاده از نوادگان حضرت صادق (ع) است که بنا به نقل قول هایی اولین مسافر شهید در راه کربلا نیز می باشد. بر سردر این امامزاده گچبری وجود دارد که حاکی از تاریخ احداث این بنا است. نا گفته نماند این امامزاده در 17 آذر 77 به ثبت آثار ملی ایران رسیده است.
بنای امامزاده سید سربخش در ماه محرم 774 هجری قمری، طبق کتیبه سر در ساخته شده است. گنبد این مرکز مذهبی قم شانزده ضلعی بوده و به شکل منشور می باشد. این امامزاده در داخل حرم تزئیناتی را انجام داده است که در سال 1377 تا 1378 توسط مهندس آقاجانی مرمت و زیباسازی شد.
امامزاده سید سربخش دارای تزئیناتی همچون گچبری های رنگی، کتیبه های گچی، مشبک، ترنج، نقوش مهری و ... است که توسط استادانی به نام غیاث الدین محمد صفی و علی بن محمد بن ابی شجاع ساخته و پرداخته شده است. کتیبه ای که در سردرب امامزاده وجود دارد مهم ترین گچبری این مکان مذهبی قم است که نام شخص مدفون، نام بانی و تاریخ احداث بر روی آن حک می باشد.

مکان مذهبی قم به نام امامزاده احمد بن اسحاق

امامزاده احمد بن اسحاق یکی دیگر از اماکن مذهبی قم است که در میدان کهنه قم قرار دارد. از دیگر مزایای این امامزاده، همسایه بودن آم با امامزاده شاه حمزه است. احمد بن اسحاق از نوادگان امام هفتم بوده و از یاران امام هادی (ع) و وکیل امام حسن عسگری (ع) می باشد.
تاریخ بنای امامزاده احمد بن اسحاق به زمان های قبل از صفویه بر می گردد که این امامزاده به دستور شاه طهماسب (اولین پادشاه سلسله صفوی) بهسازی و زیباسازی شد. همانطور که آگاه هستید سلسله صفویه در زمان خود زیبا ترین مساجد و کاخ ها را ساخته است. البته بعد از سلسله صفوی این امامزاده در زمان مظفر الدین شاه قاجار نیز مجدداً بازسازی شد.

امامزاده ابو العباس احمد 

امامزاده ابو العباس احمد یکی دیگر از مراکز مذهبی قم است که در نزدیکی بهشت قم واقع شده است. طبق اثرات به جای مانده این امامزاده متعلق به قرن 8 هجری قمری می باشد. 4 ایوان و یک مقبره، اجزای تشکیل دهنده این امامزاده هستند که البته کوچک و دنج می باشند.
امامزاده ابو العباس احمد طبق سندهای موجود، از سادات حسنی سجادی می باشد که جد آن از صحابه امام حسن عسگری (ع) بوده است. طبق روایات موجود این امامزاده بر علیه یکی از خلفای عباسی در سال 314 هجری قمری خروج کرد اما توفیقی حاصل نشد.

امامزاده سید یحیی و امامزاده سید حلیمه خاتون

از دیگر امامزاده های شهر قم امامزاده سید یحیی و سیده حلیمه خاتون است که نسب این دو بزرگوار با هفت واسطه به امام جواد (ع) می رسد. برخلاف دیگر امامزاده این دو تن خواهر و برادر نیستند بلکه زن و شوهری هستند که باهم دخترعمو و پسرعمو بوده اند. 
امامزاده سید یحیی در سال 440 هجری قمری وفات یافت و در باغ اختصاصی خود یعنی علی آباد به خاک سپرده شد و همسر ایشان هم بعد از فوت در همین مکان آرمیده اند. طبق دستورالعمل سازمان مربوط به بقاع متبرکه قرار است ضریح جدیدی برای این 2 امامزاده ساخته شود.

امامزاده سلطان محمود صرم قم

امامزاده سلطان محمود از دیگر اماکن مذهبی قم است که در روستای صرم واقع شده است. این روستا در جنوب قم قرار دارد که سه تن در این امامزاده مدفون هستند. سلطان محمود و شاهزاده سلیمان از احفاد (نوادگان) امام سجاد (ع) می باشند و بانوی کریمه ای به نام ستی زینب دفن است که از فرزندان موسی بن جعفر است.
امامزاده سلطان محمود دارای ساختمانی آجری است که قدمت آن در دسترس نیست ولی چند قبر نیز در موطه آن وجود دارد که صورت قبر آن ها طی سالیان دراز پاک شده است. برای بازدید این امامزاده می توانید با خودروی شخصی زمانی 20 دقیقه ای را سپری کنید تا به آن برسید.

امامزاده سلیمان در قم

امامزاده سلیمان قم یکی دیگر قبور متبرکه این شهر مقدس می باشد که در 26 کیلومتری جنوب شرقی قم قرار گرفته است. تاریخ بنای این امامزاده طبق شواهد موجود به دوره ایلخانی بر می گردد و نسب این امامزاده به یکی از سادات حسینی سجادی بر می گردد.
امامزاده سلیمان قم بسیار مظلوم واقع شده و طبق بیانات رئیس اوقاف و امور خیریه استان قم قرار است بازسازی های کاملی بر روی این امامزاده انجام شود. توصیه می کنیم بعد از بازدید حرم حضرت معصومه (س) سری هم به این اماکن مذهبی قم بزنید. 

امامزاده ابراهیم در محله شاه ابراهیم

امامزاده ابراهیم از دیگر اماکن مذهبی قم است که ساختمان این بنا به عصر صفویه بر می گردد. طبق نظر علمایی که نسب شناس هستند، نسب این امامزاده توسط 1 واسطه به امام موسی کاظم (ع) می رسد. این امامزاده کنیه ای به نام ابو اسماعیل داشته که د حال حاضر معروف به شاه ابراهیم هستند. لازم به ذکر است پدر ایشان هم در این آرامگاه دفن می باشند.
امامزاده ابراهیم نامی شناخته شده است که البته 2 امامزاده در این شهر به این نام وجود دارند. امامزاده ابراهیم، معروف به بخشی در خیابان امامزاده ابراهیم واقع شده و یک امامزاده ابراهیم دیگر در گلزار شهدا جنب مزار علی بن جعفر (ع) قرار گرفته است. طبق نظرات علماء نسبه شناس، این امامزاده در شهر قم متولد شده و در سال 400 هجری قمری چشم از جهان فرو بستند.

امامزاه شاهزاده ابو احمد و 4 امامزاده به این نام

امامزاده احمد در شهر قم بسیار است  که به 4 امامزاده احمد مشهور می باشند. یکی از این امامزاده ها، امامزاده احمد است که همجوار شاه حمزه قرار گرفته است. یک امامزاده احمد دیگر نیز وجود دارد که در خیابان 15 خرداد قم نرسیده به شاه سید علی است که این امامزاده به احمد میامی مشهور است. ایشان از نوادگان محمدبن حنفیه بن علی (ع) هستند.
امامزاده احمد در خاکفرج یکی دیگر از مراکز مذهبی قم است که در روستای خاکفرج قرار دارد.  امامزاده احمد بن قاسم در فلکه امامزاده قاسم دروازه قلعه واقع شده است. جهت نسب این امامزاده اختلاف نظر هایی وجود دارد که برخی او را از فرزندان موسی بن جعفر می دانند و برخی دیگر وی را از احفاد امام صادق (ع) می دانند. البته طبق نظر شیخ عباس قمی نسب این امامزاده به امام ششم می رسد.

نکته آخر درباره اماکن مذهبی قم

در این مطلب سعی شده است به طور مختصر، اماکن مذهبی قم توضیح داده شود تا شما عزیزان به طور کلی با این اماکن آشنا شوید. برای کسب اطلاعات دقیق تر و جزئی تر این اماکن مذهبی بر روی هر کلمه ای که کلیلک نمایید صفحه ای برای شما نمایش داده می شود که تمامی اطلاعات مربوطه به آن ابنیه مذهبی را می توانید مطالعه نمایید. افتخار می کنیم که با معرفی اماکن مذهبی کشورمان توانسته ایم سهم خود را در این زمینه ادا کنیم.