موزه بزرگ خراسان را به جرات می توان یکی از برترین موزه های شهر مشهد دانست. این موزه به قدری جذاب هست تا گردشگران تور مشهد را برای بازدید به سمت خود بکشاند. هر چند احداث موزه بزرگ در خراسان به دلیل شرایط حاکم در زمان انقلاب اسلامی (1356) و سپس جنگ تحمیلی، بارها به تعویق افتاد. اما در نهایت ایده راه اندازی و افتتاح موزه بزرگ خراسان (1371) مجدّد در دستور کار قرار گرفت.
مسابقه برای طراحی موزه بزرگ در مشهد
طرح موزه بزرگ خراسان به مسابقه گذاشته شد تا بهترین طراحی، برای ساخت این بنا انجام گردد. پس از دیده شدن طرح های متنوع توسط هیئت داوران، تنها یک طرح مورد پسند قرار گرفت. آن هم طرح شادروان دکتر محمد امین میرفندرسکی بود. ایشان با الهام گرفتن از کاخ خورشید در کلات نادر، طراحی موزه را ترسیم کرد.
راهنمای کامل سفر به مشهد را بخوانید
سرانجام موزه بزرگ خراسان با متراژی بالغ بر 4900 متر مربع به مرحله اجرا رسید. البته این مساحت طی رایزنی های شهرداری و میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد؛ تا این متراژ از اراضی کوهسنگی در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار بگیرد. در شش ماه دوم سال 82 در محل مورد نظر (مکان فعلی موزه) کلنگ آن به زمین خورد.
موزه بزرگ خراسان را چه شرکتی ساخت؟
موزه بزرگ در مشهد، توسط شرکت مشهد سازه شروع به ساخت کرد. این شرکت پس از پایان 90 درصد قسمت های تاسیساتی و سفت کاری بنا؛ بر کنار شد. پس از این مرحله برای ادامه دادن مابقی ساخت بنا، طراحی داخلی بنای موزه به شرکت مهندسی مشاور گام ما، واگذار شد. پس از طراحی های این شرکت سرانجام شرکت دشت بهساز، مجری اتمام این پروژه گردید.
موزه بزرگ با نوین ترین طراحی های روز و بالاترین استاندارد های جهانی ساخته شد. این بنای زیبا و عظیم 18 هزار متر مربع زیربنا و ارتفاعی بالغ بر 53 متر دارد. این ساختمان با 12 طبقه طراحی شده که هر کدام از بخش های آن مختص به یک سری از اشیاء عتیقه است. پس از گذشت مدت ها (18 بهمن 1393) این موزه در شهر مشهد به مرحله بهره برداری رسید.
این موزه مشهد دارای قسمت های مختلفی است که برخی از این قسمت ها به نام اشخاصی نظیر دکتر میر فندرسکی، دکتر باقر آیت الله زاده و دکتر کازرونی نام گذاری شده اند. در ادامه این مقاله به شرح قسمت های مختلف این مجموعه عظیم و تاریخی که در کوهسنگی مشهد قرار دارد آشنا می شوید.
قسمت های اصلی موزه بزرگ خراسان
1-سالن همایش :
سالن همایش این موزه که به نام دکتر میرفندرسکی مزین است دارای پیشرفته ترین سیستم های صوتی و تصویریمی باشد. ضمن این که قابلیت پذیرایی بیش از 130 نفر را دارا می باشد. استفاده از مبلمان های اداری با کیفیت و منوی مختلف برای پذیرایی؛ سبب شده تا مکانی عالی برای پژوهش های علمی و فرهنگی محسوب شود.
2- بخش نگهداری تزئینات معماری و اشیاء منقول تاریخی :
در این قسمت از موزه خراسان امکانات امنیتی بسیار بالایی در نظر گرفته شده است. ضد زلزله بودن، ضد آسیب های جنگی و ضد حریق بودن این موزه از ویژگی های امنیتی آن به شمار می رود.
غذاهای سنتی مشهد را بهتر بشناسید
3-کتابخانه تخصصی موزه :
در این قسمت از موزه که نام آن بر گرفته از مهندس سراج الدین کازرونی می باشد؛ نسخ بسیار با ارزشی وجود دارد. وجود بیش از 5 هزار جلد کتاب در این کتابخانه باعث می شود تا دانش پژوهان، اطلاعات بیشتری کسب کنند. علاوه بر این موارد سند ها و عکس هایی مخصوص، برای پژوهشگران نیز در دسترس می باشد.
4- آزمایشگاه مرمت و حفاظت از اشیاء تاریخی
از دیگر قسمت های مهم در موزه بزرگ خراسان بخش آزمایشگاه مرمت اشیاء تاریخی است. این قسمت که به نام شادروان دکتر باقر آیت الله زاده گذاشته شده وظیفه مرمت اشیاء را دارد. ضمن این که مستند سازی های دقیقی باید از اشیاء نظیر قدمت، جنس، نوع و ... را نیز ارائه دهد.
موزه آستان قدس رضوی، بزرگ ترین موزه مشهد
نام قسمت های موزه بزرگ خراسان
مسلماً در موزه های بزرگ، می طلبد که تعدادی موزه کوچک وجود داشته باشد. به عنوان مثال موزه استان قدس رضوی یکی از کامل ترین و جامع ترین موزه ها است که بیش از 7 بخش مختلف دارد. در ذیل این مطلب با موزه های کوچک موجود در این بنا به طور مختصر آشنا می گردید.
قسمت قرآن کریم
در این بخش از موزه نسخه های نفیسی از قرآن وجود دارد. نسخه هایی که مربوط به اوایل قرن اول ه – ق تا قرن 13 ه – ق است. برخی از این قرآن های نفیس منتسب به امیر المومنین امام علی (علیه السلام) و امام حسین (ع) می باشند. این قرآن ها با خط کوفی نوشته شده اند. البته قرآن های دیگری با قلم های زرین و تذهیب های نفیس در این موزه به چشم می خورد.
قسمت دوره اسلامی
در این موزه شما می توانید تمامی ادوات از دوره ورود اسلام به ایران تا سلطنت قاجار را به خوبی مشاهده کنید. زمانی که به این موزه مراجعه نمایید درخواهید یافت خراسان چقدر پهناور بوده است. گای لسترنج (ایران شناس انگلیسی) در زمان اسلام که خراسان کوچک تر شده بود، چنین بیان می کند :
" خراسان در ابتدا بر تمامی شهرهای اسلامی قسمت شرقی کویر لوت تا جبال هند گفته می شد. بنا بر این تمامی شهر های ماوراء النهر در شمال شرق تا جنوب (به جز سیستان و قهستان) و بخش هایی از کوه های هرات و بخارا و سمرقند و بلخ هم جزء قلمرو خراسان بوده است. بعد از ورود اسلام به ایران و هجوم به سمت خراسان پس از مرگ یزدگرد سوم، اشراف ها و والی های خراسان به امید این که دوباره تجدید قوا می کنند، بدون جنگ تسلیم شدند.
با انواع قطار های رجا آشنا شوید
قسمت کتابت و نگارگری
همانطور که از نام این بخش بر می آید کتاب ها و دیوان هایی از شعرای مختلف دیده می شود. ضمن این که ادعیه ها، کتاب علم نجوم و مرقع نیز دیده می شود. پوشش های چرمی، نگار گری های بر روی چوب و شیشه با زیر لاکی و ... از دیگر دیدنی های این موزه است که اثری چون شاهنامه و قهوه خانه را شامل می شود.
قسمت سفال در موزه بزرگ
وجود سفال های زیبا و رنگی چشم های مدعوین را در بدو ورود به خود خیره می کند. در این قسمت سفال هایی وجود دارد که به سبک سفالگری نیشابوری (سده 3 تا 5 هجری قمری) مشهور است؛ این سفال ها زرین فام ( سال های 4 هجری قمری تا 9 هجری قمری)، سفال های مینا مربوط به (سال های 6 تا 7 هجری قمری)، سفال های کنده زیرلعاب (4 تا 7 هجری قمری) و سفال نقاشی زیر لعابی که به سبک های مختلفی نظیر سبک سلطان آبادی یا فیروزه قلم مشکی (سنه 7 تا 8 هجری قمری) دیده می شود.
قسمت چوب :
در این قسمت شما با درب و پنجره هایی چوبی مواجه می شوید که با شیوه های مختلف طراحی و ساخته شده اند. منبت کاری های ظریف، جعبه هایی با تزئینات آج فیل، قلمدان های نقاشی شده و ... از جمله زیبایی های این بخش هستند.
قسمت فلزات
هر فلزی که در دوران اسلامی وجود داشته در این قسمت قابل مشاهده است. اشیاء بسیاری همچون سینی، اسطرلاب، کره نجومی یا همان فلکی، شمشیر، زره، کلاه خود، شمعدان، تنگ و ... هم به وفور یافت می شود. تمامی این اشیاء فلزی با روش های متنوعی (مشبک کاری، چکش کاری، قالب گیری، ریخته گری) ساخته گردیده اند.
قسمت منسوجات و فرش
شاید قالی های بسیار نفیس و قدمتی در این بخش وجود نداشته باشد، اما رنگ و نقش فرش ها نشان از اصالت خراسانی می دهد. پوشاک و منسوجاتی که از زمان صفویه تا نادرشاه افشار و قاجاریه به چشم می خورد. این منسوجان نشان می دهد که مردمان آن زمان چه پوششی برای خود انتخاب می کردند. از منحصر به فرد ترین نکات این قسمت، پیراهن طلسم است که طراحی مرموزی دارد.
موزه بزرگ خراسان کجاست؟ چگونه به آن جا برویم؟
این موزه در بزرگراه سردار سلیمانی، میدان جهاد، فرعی سمت راست، کوهسنگی قرار دارد. اگر بخواهید با اتوبوس به این مکان بروید باید از پایانه امام رضا (ع) یا پایانه انقلاب، مسیر 4 را بنشینید و در ایستگاه تربیت معلم پیاده شوید. پس از چند دقیقه پیاده روی، موزه بزرگ را خواهید دید.
دسترسی با خودرو هم که طبق آدرس بالا می باشد. اما اگر با قطار شهری مهد بخواهید به موزه بروید، باید خط 2 مترو را از ایستگاه طبرسی یا شریعتی سوار شده و در ایستگاه کوهسنگی پیاده شوید. پس از گذر کردن و دیدن زیبایی های پارک کوهسنگی باید به سمت سالن آمفی تئاتر رفته و خود را به موزه برسانید.
کدام هتل مشهد به این موزه نزدیک است؟
به جرات می توان گفت هتل پردیسان مشهد نزدیک ترین هتل مشهد به موزه بزرگ است. البته از هتل لاله مشهد نیز نباید غافل شد. اما اگر شما هم قصد رزرو هتل در این شهر مقدس را دارید، می توانید با شماره 051،38096 در 24 ساعت شبانه روز تماس حاصل فرمایید.
