پل خواجو اصفهان از جمله تاریخی ترین جاذبه های شهر اصفهان می باشد که به نوعی در دوران خود، یکی از زیبا ترین پل های دنیا شاخته می شد. از این رو اغلب گردشگران بارها نام این پل را شنیده اند و یا موضاعاتی مختلف در رابطه با پل خواجو به گوش آن ها خورده است. حتی گردشگران خارجی نیز، علاقه بسیاری به پل خواجو اصفهان دارند و به منظور بازدید از این پل، شهر اصفهان را برای سفر انتخاب می کنند.
تمامی مراکز تفریحی و گردشگری در اصفهان را با یک کلیک بشناسید
پل خواجو اصفهان محلی عالی برای قدم زدن های شبانه می باشد که پیشنهاد می شود در سفر به این شهر دوست داشتنی هرگز از دست ندهید. این پل نه تنها یک جاذبه تاریخی و زیبا محسوب می شود، بلکه از نظر ارزشی، برای شهر اصفهان دارای اهمیت بالایی هم می باشد. اگر شما هم به دنبال مطالبی جالب درباره پل خواجو و یا اطلاعات دقیق درباره آن هستید، همراه پرشین هتل در ادامه مطلب باشید.
همه چیز را درباره پل خواجو بدانید
پل خواجو، به نوعی شاهکار معماری دوران صفویه به شمار می رود که درست در شرق سی و سه پل قرار گرفته و از نظر استحکام، تقارن و سبک معماری، منحصر به فرد می باشد. معروفیت این پل به دلیل زیبایی خاص آن است که در نگاه اول، چشمان شما را به خود خیره خواهد کرد.
معماری زیبا به همراه کاشی کاری ها و تزینات به کار رفته در پل خواجو، یک جذابیت خاص را به چشم می کشد که باعث شده در دوران صفوی، یکی از زیباترین پل های دنیا شناخته شود. از این رو می توان گفت پس از سی و سه پل، این پل نسبت به دیگر پل های قرار گرفته بر روی زاینده رود، مشهوریت بیشتری دارد و اغلب جهانیان، نام آن را در کتاب های خارجی شنیده اند.
کاربرد پل خواجو از گذشته تا کنون
آیا تا به حال از نزدیک پل طبیعت در شهر زیبای تهران را از نزدیک مشاهده کرده اید و یا با کاربرد آن آشنایی دارید؟ بسیاری از محققان بیان گره شباهت زیاد پل خواجو با پل طبیعت امروزی در تهران هستند که به نوعی محل گذر افراد از فضایی زیبا و خاص می باشد. البته که پل خواجو علاوه بر این گذر شهروندان و گردشگران، محلی برای توقف و لذت بردن از فضای زیبای اطراف و زاینده رود است که قطعا ساعاتی خوش را در کنار خانواده و عزیزان برای شما رقم خواهد زد.
نکته جالب درباره پل خواجو، هماهنگی آن با بستر طبیعی زمین می باشد. به گونه ای که این پل به عنوان سدی زیرزمینی در برابر دریاچه مخزن آب زیر زمینی شهر اصفهان عمل می کند و همچنین باعث می شود تا رودخانه بالا دست سفره آب زیرزمینی شهر را افزایش دهد و در پایین دست نیز مثل زهکشی برای زمین است.
پل خواجو اصفهان، دلیلی برای رفع مشکل آب در زمان صفوی
مهندسان عصر صفوی با احداث پل خواجو، ایجاد تاسیسات تاخیر اندازی و بند ها، سعی داشتند مشکل آب شهر اصفهان را حل کنند و در این امر نیز بسیار موفق بودند. همچنین در همان هنگام با شست و شوی خاک و قابل کشت کردن زمین، موجب دوام و گسترش آبادانی این شهر شدند.
در زمان صفوی، زیر پایه های پل خواجو را سرتاسر شمع می گذاشتند و پس از آن پهنه ای را ایجاد کردند که امکان نفوذ نداشت. داخل این پهنه را پر از ساروج می کردند و در در کنار این موضوع، با ایجاد دهانه ها و کانال های عبوری، سعی داشتند تا انرژی ناشی از آب در پایین دست پل را از بین ببرند. نتیجه این امر نیز به وجود آمدن حوضچه ای بسیار زیبا بود. همچنین برخورد جریان های متقاتع، باعث تشکیل حباب ها و متقابلا افزایش اکسیژن آب در این قسمت می شود.
شاخسه های معماری پل خواجو در اصفهان
در زمان صفوی، مهندستان بسیار کارکشته ای وجود داشتند که حتی تا کنون، حرفه ای بودن آن ها در زمینه ساخت بناهای تاریخی، زبانزد مردم عام است و گاهی نیز افراد را دچار تعجب می کند. این موضوع در مهندسان پل خواجو اصفهان نیز به خوبی پیدا است. چرا که این پل نیز با معماری عجیب و غریبی، ساخته شده و بسیاری از افراد را مجذوب خود می کند.
این پل دارای 33 متر طول، 12 متر عرض و 5/7 متر معبر می باشد که وسیله مصاحلی مانند آجر، سنگ و ساروج ساخته شده اند. شاید برای شما هم این موضوع سوال شده باشید که آیا چگونه در طی سال های طولانی، پل خواجو با تخریب جدی از نظر قرار گیری درون آب مواجه نشده است؟
در واقع برای پاسخ به این سوال می توان گفت شکل نوک تیزه پایه ها در بالا دست موجب می شوند که مانند یک آب شکن، فشار آب به سمت پایه های پل را کاهش دهند و این فشار را به حداقل برسانند. شکل پله ای پایه ها نیز در پایین دست به گونه ای طراحی شده اند که خاصیت جریان آب در زمان سیلاب از روی پایه ها را ایجاد می کنند. در این صورت آب در زمان برخورد به پله ها، انرژی تخریب کننده خود را از دست می دهد و هیچگونه آسیبی به پایه ها نخواهد رساند.
نظم در طراحی معماری پل خواجو، مهم ترین ویژگی
یکی از موضوعاتی که معماری پل خواجو اصفهان را معروف می کند، نظم و ترتیب، مطابق با ریتم و نقشه مرتب می باشد که اغلب محققان، این دقت و نظم در معماری را تحسین می کنند. تقارن، انعکاس و تناسب حساب شده ای در این پل به کار رفته که معماری آن را به معماری فوق العاده ای تبدیل می کند.
همچنین مهم ترین بخش معماری بنای پل خواجو، اهمیت به جزئیات به اندازه کلیات کار می باشد که آن را بیش از هر مورد دیگری برای گردشگران جذاب می کند. همچنین نا گفته نماند که در قسمت گذرگاه پل خواجو، طاق های آهنگ و گنبد های عرقچین قرار دارد که جزء طاق های کهن ایرانی محسوب می شوند و نوعی یک میراث تاریخی هستند. این طاق ها به باربری و پایداری بیشتر پل کمک بسزایی می کنند.
تاریخچه ای از پل خواجو اصفهان
پل خاجو اصفهان در واقع ساخته شده بر روی بقایای پل حسن در گذشته های دور می باشد که به دستور شاه عباس دوم در دوران صفوی صورت گرفته است. دستور ساخت این پل به دلیل ایجاد راه مواصلاتی بین محله خواجو و دروازه حسن با تخت فولاد و راه شیراز در سال 1060 صادر گشت که البته این دلایل بر اساس روایت می باشند و به درستی ثابت نشده اند.
پس از شروع ساخت پل خاجو، شاه عباس دوم تصمیم گرفت تا علاوه بر دلایل ذکر شده، از این پل به عنوان یک سد نیز استفاده کند. البته که نمی توان گفت در طی این سال ها، این پل مانند دیگر اماکن تاریخی، دچار تخریب نشده، اما با توجه به شواهد به دست آمده، در دوران قاجاریه، پل مورد مرمت قرار گرفته است. در واقع این موضوع بر اساس کتیبه ای که در بخش جنوبی پل وجود دارد، ثابت می شود و نشانه از بازسازی در دوران سلطنت ناصرالدین شاه سال 1290 هجری دارد.
پل خواجو، محلی برای تماشایای مراسمات در گذشته
در ابتدای ساخت پل خواجو اصفهان، شاه عباس دوم به منظور اقامت کوتاه و استراحت به همراه خانواده بر روی این پل، محلی را میان به عنوان موسوم به شاه نشینان ایجاد کرد. همچنین در طول تاریخ پل خواجو نه تنها محلی برای گذر مردم بوده است، بلکه افراد بسیاری در این محل تجمع می کردند تا به تماشای انواع مراسمات مختلف بپردازند.
از جمله این مراسمات می توان به مسابقه های قایقرانی در زاینده رود، تفریح و خوشگذرانی شاه و همراهان آن و ... اشاره نمود. در آن زمان، شور و شوق لذت بخشی در ل خواجو نمایانگر بود که اکنون چندان اثری از این شور و شوق یافت نمی شود.
آیا در گذشته عموم مردم، می توانستند از پل خواجو عبور کنند؟
یکی از نکته های جالب توجه درباره این پل که در آن دوران انجام می گرفته است، منع تردد بانوان از آن می باشد. در واقع پل خواجو را پل مردان می گویند که در دوران صفوی، بانوان اجازه قدم زدن بر روی این پل را نداشتند. همچنین در زمان بازدید از این پل، شما قسمتی را به شکل یک ساختمان مشاهده خواهید کرد.
در بالای مقاله اشاره کوچکی به این موضوع داشتیم، در واقع این ساختمان به عنوان ساختمان شاه نشینان درست در میان پل ایجاد شده که در آن زمان، شاه به منظور اقامت و یا تماشای مسابقات قایقرانی در این قسمت توقف می کرد. جذاب ترین بخش پل نیز، نقش و نگاره های متفاوت، نقش بسته در آن می باشد که برای لحظه ای شما را خیره به خود خواهند کرد.
این نقش و نگاره ها سرلوحه دهنده های پل هستند که در زمان های مختلف توسط افراد سرشناس و هنرمند در شهر اصفهان بر روی پل خواجو نقش بسته اند و هنوز پس از گذشته این همه سال، جذابیت خاص به خود را دارند. لازم به ذکر است که پل خواجو در زمان های بحرانی، نقش موثری بر جلوگیری از تخریب شهر بر اثر سیل داشت و در واقع می توان گفت اگر این پل وجود نداشت، تا کنون با سیل های پی در پی، شهر اصفهان نیز نابود می شد.
نکاتی خواندنی و عجیب درباره پل خواجو اصفهان
پل خواجو اصفهان به نوبه خود دارای عجایبی خواندنی است که قطعا برای شما نیز جذاب خواهد بود. این پل یک پل معمولی نیست، بلکه شما در زمان بازدید متوجه اهمیت آن و جذابیتی که در این پل نهفته خواهید شد. اگرچه باید از نزدیک این پل را مشاهده کنید تا متوجه برخی از عجایب آن بشوید، اما با این حال ما در ادامه مطلب چند نمونه از این نکات جالب و عجیب را به شما معرفی خواهیم کرد تا در زمان بازدید، قافل از آن ها نشوید.
شیرهای سنگی عجیب در پل خواجو
در زمانی که به پل خواجو اصفهان مراجعه می کنید، در دو سوی این پل شیر های سنگی را مشاهده می کنید که به نظر بسیر زیبا می باشند. در این هنگام پیشنهاد می شود تا در کنار این شیر ها بایستید و به چشم شیر خیره شوید. پس از گذشت چند ثانیه، چشم این شیر می درخشد. اما آیا دلیل این امر چیست؟
برخی از محققان عقیده دارند که این دو شیر سنگی نمادی از سپاهیان بختیاری بودند که در آن زمان ها، با قدرت و شجاعت از شهر اصفهان و زاینده رو حفاظت می کردند. بر روی بدن این شیر ها، حروف حرفی دیده می شود که به صورت حکاکی شده ایجاد شده اند و در واقع طبق نظریه ها، متعلق به حکاکان می باشند. همچنین شما می توانید نمادهایی از ورزش های باستانی را بر روی بدن این شیر ها مشاهده کنید.
قبله نمای پل خواجو، جذاب برای گردشگران
از زمان های قدیم و از همان دورن صفویه، گردشگران بسیاری به دلایل مختلف به شهر اصفهان سفر می کردند و اکثر آن ها نیز با توجه به معروفیت پل خواجو، در اولین فرصت به سراغ این پل می رفتند. از این رو در قسمت شمال پل، نزدیک به یکی از شیر های سنگی، تخت سنگی وجود دارد که بر روی آن قبله نمایی زیبا ساخته شده است که ضمن تاریخی بودن این قبله نما، می تواند برای شما جذاب باشد.
تماشای گنبد حرم امام رضا در دل شهر اصفهان
یکی از بهترین بخش های بازدید از پل خواجو اصفهان، تماشای گنبد حرم امام رضا می باشد که در نگاه اول ممکن است ذکر این موضوع، عجیب به نظر برسد. اما در زمانی که هنگام شب به پل خواجو می روید، حین قدم زدن به سمت پل، با مشاهده دهنه پایینی پل، تصویری دقیقا همانند گنبد حرم امام رضا مقابل چشمان شما، نقش می بندد.
شمع پل خواجو اصفهان
عکس هایی از شمع پل خواجو اصفهان هم اکنون در دسترس می باشد، اما تا از نزدیک آن را مشاهده نکنید، شگفت زده از جذابیت آن نخواهید شد. در واقع اگر در زاویه 30 درجه از سمت شرقی بیرون پل به دهانه های پایین پل نگاه کنید شاهد نمایی زیبا از این شمع خواهید بود که به دلیل تداخل در دهانه، به وجود آمده است. اگر علاقه مند هستید تا زیبایی کامل این شمع را مشاهده کنید، پیشنهاد می شود تا نگاه کردن به آن را در زمان غروب آفتاب از دست ندهید.
سقف های طاق چشمه ای و یا همان منحنی
اگر می خواهید سقف های طاق چشمه در پل خواجو را مشاهده کنید، حداقل به صورت دو نفره به این محل بروید. چرا که این سقف ها به طوری طراحی شده اند که از کناره های اضلاع آن، لبه هایی به سمت رو به بالا وجود دارد و در زمانی که در دو ضلع مقابل هم می ایستید و از داخل این لبه ها به آرامی با یکدیگر صحبت می کنید، می توانید صدای همدیگر را بشنوید.
تخت سنگه دیوارهای پل خواجو
در زمانی که به پل خواجو اصفهان می روید، ممکن است تا هنگام قدم زدن در دهانه های قرار گرفته زیر پل، تخت سنگ های مختلفی را مشاهده کنید که دارای ابعاد مختلفی هستند و به نوعی، زیبایی خاص به خود را دارند. نکته جالب درباره این تخت سنگ ها که ممکن است توجه شمت را هم جلب کند، علامت های خاصی می باشد که به درستی معنای آن ها پیدا نیست.
در واقع گفته می شود این علامت ها، متعلق به همان افرادی است که این تخت سنگ ها را در این قسمت پل نصب کرده اند. به گونه ای قصد ثبت یک یادگاری داشته اند و یا می خواستند تا جا گذاری صحیح سنگ ها را انجام دهند و به به یاد داشته باشند تا با نظم کامل، این امر صورت گیرد.
البته نظریه دیگری هم وجود دارد که اشاره به سنگ های به جای مانده از دوران ساسانی دارند. در واقع برخی از افراد معتقد هستند که برای ساخت این پل از سگ تراش های کاخ های ساسانی در منطقه جی اصفهان استفاده شده که تعدادی از سنگ تراشان برای انجام این امر اهل یونان بوده اند. علامت های حکاکی شده بر روی این سنگ ها نیز مربوط به الفای یونانی می باشد.
عقاب تیز چنگال
با مشاهده عکس هایی که از زاویه بالای پل خواجئ در دست است، می توانید عقاب تیز چنگالی را بر فرار زاینده رود مشاهده کنید. در واقع این عقاب تنها زاویه بالا قابل مشاهده است؛ به گونه ای که ساختمان شاه نشینان و کنگره های طبقات مختلف پل به ترتیب جایگاه سر عقاب و بال های عقاب را دارند که شما می توانید از بالای پل، کاملا این عقاب را تماشاگر باشید.
سنگ قبر های پل خواجو
در سال 1388، تعدادی سنگ قبر بسیار عجیب در قسمت پل خواجو یافت شده است که به صورت حجاری شده طراحی شده اند. اما آیا چرا این سنگ قبر ها را عجیب می دانند؟ پاسخ این سوال مربوط به علائم عجیب و غریبی است که بر روی این سنگ قبر ها دیده می شود که کمی نظر محققان را به خود جلب کرده اند. البته نا گفته نماند که تعدادی از آن ها نیز موزه در سنگ تخت فولاد نگهداری می شوند.
ویژگی پل خواجو اصفهان چیست؟
مهم ترین ویژگی پل خواجو اصفهان که می توان آن را جزء موارد خواندنی و جالب این پل نام برد، ملات استفاده شده برای ساخت این بنا می باشد. استفاده از این چنین ملات برای ساخت بنای پل خواجو، ابتکار هوشمندانه معماران آن زمان بوده است که هرچه آب بیشتری به پل برسد، مقاومت آن بیشتر می شود.
دلیل نام گذاری پل خواجو اصفهان چیست؟
در گذشته، پل خواجو به نام های دیگری مانند بابا رکن الدین، گبرها، حسن آباد، شیراز و پل شاهی شناخته می شد و می توان گفت این نام، از آن ابتدا بر روی این پل نهاده نشده است. اما پس از سال ها، به دلیل قرار گیری این پل در مجاورت حله خواجو، باعث شد تا بیشتر به این نام معرفی شود و در نهایت به پل خواجو نیز ناک گذار شد.
البته که هر یک از اسامی پل خواجو در زمان های مختلف دارای دلایل خاص به خود بودند. به عنوان مثال در گذشته یکی از نام های این پل شیراز بوده است که ایت نام به دلیل نزدیکی پل به جاده اصفهان به شیراز بوده است. همچنین با توجه به اینکه گبرها برای رفتن محله خود از روی این پل عبور می کردند، مقطعی از تاریخ نیز به این نام شهرت داشت.
در گذشته نیز محله خواجو، به نام محله حسن آباد معروف بوده است که این پل در مدتی نیز به این نام شناخته می شد که پس از تغییر نام محله، پل خواجو نیز تغییر نام پیدا کرد و در نهایت، اکنون تمامی علاقه مندان پل در دنیا، آن را به این نام می شناسند. یکی دیگر از نام های پل که نباید از یاد ببریم، پل شاه می باشد که به دلیل احداث توسط شاه عباس دوم در سال 1060 به این عنوان نام گذاری گشت.
مقایسه پل خواجو با سی و سه و سه پل اصفهان
با توجه به معروفیت بالای پل خواجو و پل سی و سه پل، ممکن است گاهی در ذهن شما هم سوالاتی در رابطه با تفاوت های این پل ها با یکدیگر به وجود آید. در واقع می توان گفت پل خواجو با تمامی پل های زاینده رود متفاوت است و به اصطلاح حساب آن را باید از دیگر پل های این رود جدا کرد. چرا که این پل کارایی های بالایی دارد و از نظر، تزئینات و کاشی کاری ها، زیبایی بیشتری را نسبت به سی و سه پل دارا می باشد.
این پل نه تنها یک محل برای عبور است، بلکه محلی برای اقامت شاهان بوده و در وسط آن یک ساختمان شاهی قرار گرفته که سی و سه پل چنین ویژگی را در خود ایجاد نکرده است. ضمن اینکه به عنوان سد هم عمل می کند و از هر نظر دارای اهمیت بالایی برای شهر اصفهان محسوب می شود. شکل دهانه های پل خواجو با پل سی و سه پل نیز بسیار متفاوت است و تعداد آن ها نیز در پل خواجو 24 دهانه و در پل سی و سه پل 33 دهانه می باشد.
بهترین زمان برای مراجعه به پل خواجو اصفهان چه موقعی است؟
در زمانی که زاینده رود پر از آب بود، لذت گذراندن وقت بیش از آن چیزی که فکر کنید تبدیل میشد. چرا که استراحت به همراه خانواده در هنگام شب کنار آب با صدای دلنشین آب زاینده رود و چراغانی های زیبا، این پل را بهترین پیشنهاد برای مراجعه به شهر اصفهان تبدیل می کند.
اکنون نیز به نظر، بهترین زمان برای رفتن به پل خواجو، همان هنگام شب است که پیشنهاد می شود در سفر به اصفهان از دست ندهید. همچنین در اطراف این پل جاذبه های بسیاری وجود دارد که می توانید هم زمان، از آن ها نیز دیدن نمایید. به عنوان مثال از جمله این جاذبه ها می توان به میدان نقش جهان، باغ گل های اصفهان، سی و سه پل، کاخ هشت بهشت، کاخ چهلستون و ... اشاره نمود.
آدرس پل خواجو اصفهان کجاست؟
پل خواجو، در شهر زیبا و تاریخی اصفهان قرار گرفته است که حدود 1800 متر با سی و سه پل فاصله دارد. این پل درست بر روی زاینده رو ایجاد شده که البته اکنون، متاسفانه آب این رود خشک شده است. برای دسترسی به این پل، جای نگرانی وجود ندارد، چرا که ایستگاه مترو در نزدیکی آن واقع شده است و شما می توانید به راحتی از هتل اصفهان که در آن اقامت دارید، به این هتل دسترسی پیدا کنید.
